Cmentarz Hutniczy w Gliwicach / Der Hüttenfriedhof in Gleiwitz

Biografie pochowanych osób / Biografien

 

 

Familie Brand

 

 

Carl Wilhelm  ...1816 – 11.04.1893

Bruno Carl Samuel  22.01.1853 – 13.01.1890

Hermann Carl Samuel  7.01.1847 – 21.09.1901

Königl. Hütteninspektor  ...03.1793 – 25.06.1862

 

 

Carl Wilhelm Brand  (...1816 – 11.04.1893)

 fotografia w albumie zdjęć Wilhelma Beermanna znajdującym się w zbiorach Muzeum w Gliwicach
   

Dyrektor Urzędu Hutniczego w Gliwicach. Można powiedzieć, że „był z zawodu dyrektorem”. Kierował kolejno hutami w Paruszowcu, Osnabrűck i Królewskiej Hucie.

Po przejściu w stan spoczynku nie spoczął na laurach, ale rozwinął działalność jako przedsiębiorca i rzucił się w wir działalności społecznej.

Najpierw należał do rady miejskiej, potem do magistratu i ponownie – do końca życia do rady miejskiej, gdzie przez wiele lat był wiceprzewodniczącym.

Był członkiem rady nadzorczej Oberrealschule, członkiem ewangelickiej Rady kościelnej, członkiem rady nadzorczej ewangelickiego Domu Dziecka.

 


OW nr 83 z 12.04.1893 r.
 
   

Jak pisze Benno Nietsche w swojej Historii miasta Gliwice: „1 grudnia [1861] po raz pierwszy zapłonął w Gliwicach gaz. Już w roku 1857 magistrat zawarł z agentem Albertem Neumannem umowę w sprawie otwarcia gazowni, ale nie doprowadziła ona do zamierzonego celu. W związku z tym na początku 1861 roku [magistrat] podpisał nowy kontrakt z panem Brandtem, królewskim dyrektorem hutniczym w stanie spoczynku, a także panami Chuchulem i Schultzem, który [kontrakt] z końcem tego samego roku umożliwił uzyskanie nowoczesnego oświetlenia.” [3]

Zachęceni prawdopodobnie powodzeniem tego przedsięwzięcia, panowie Brand i Chuchul podjęli się podobnego dzieła w Rawiczu, zawiązując 14 listopada 1864 roku wspólnie z byłym aptekarzem z Rawicza (?) Emilem Jűttnerem spółkę „Rawiczer Gasanstalt”. Rozruch gazowni miał miejsce 25 września 1865 roku. [4]

 

W Gliwicach Brand utworzył firmę „Gleiwitzer Gasanstalt C. W. Brand u. Comp. in Gleiwitz”. Jaka była dalsza rola Chuchula nie wiadomo, to Brand figuruje jako właściciel firmy, a jego syn Hermann był w tej firmie dyrektorem. Udziały w niej miał również Wilhelm Hegenscheidt, a po jego śmierci oraz śmierci Carla i Hermanna Brand, ich udziały zostały przekazane dalszym członkom rodziny.


OW nr 121 z 28.05.1902 r.

 

 

Carl Brand był synem Samuela i Gottliebe Willard.

W „Der Oberschlesische Wanderer” nr 27/1862 czytamy, że 25 czerwca zmarł na chorobę serca w wieku 69 lat i 3 miesięcy Königl. Hütteninspektor a. D. (w stanie spoczynku). Najprawdopodobniej był ojciec Carla.


Der Bergwerksfreund: ein Zeitblatt für Berg- und Hüttenleute, für Gewerken, sowie für alle Freunde der Beförderer des Bergbaus und der demselben verwandten Gewerbe – 1854

Carl ożenił się z Rosalie z domu Fischer (9.11.1828–30.01.1906  OW nr 5 z 2.02.1847 r.). Mieli czworo dzieci:

Hermann Carl Samuel – 7.01.1847 (OW nr 5 z 2.02.1847 r.) – 21.09.1901

Olga Anna Auguste Marie – (23.07.1848  OW nr 37 z 15.08.1848 r. – 17.11.1870  OW nr 144 z 8.12.1870 r.) – mąż dr Otto Hausknecht

Bruno Carl Samuel – 22.01.1853 (OW nr 8 z 22.02.1853 r.) – 13.01.1890

Marie – mąż: Oberleutnant Friedrich Wilhelm Gabriel (Hildesheim)

Rosalie geb. Fischer

Olga Anna Auguste Marie

fotografie w albumie zdjęć Wilhelma Beermanna znajdującym się w zbiorach Muzeum w Gliwicach

 

OW nr 83 z 12.04.1893 r.

 

 

OW nr 87 z 13.04.1893 r.

 


OW nr 84 z 13.04.1893 r.

OW nr 84 z 13.04.1893 r.

OW nr 84 z 13.04.1893 r.


OW nr 84 z 13.04.1893 r.


OW nr 84 z 13.04.1893 r.

OW nr 25 z 31.01.1906 r.

OW nr 25 z 31.01.1906 r.

OW nr 27 z 3.02.1906 r.
   

Carl Wilhelm Brand zmarł 11 kwietnia 1893 roku i został pochowany w rodzinnym grobowcu na Cmentarzu Hutniczym.

Grobowiec ten postawiono prawdopodobnie dopiero po jego śmierci, bo zmarły wcześniej Bruno miał własny nagrobek, w obrębie wspólnego pola grobowego.

Jest to rzadki przykład nagrobka typu baldachimowego.

 
 

 

Bruno Carl Samuel
22.01.1853 – 13.01.1890
 

Syn dyrektora Branda, urodził się 22 stycznia 1853 roku. 17 marca 1883 roku wziął w Berlinie ślub z Margarethe Idą Emilie Völker (ur. 9.07.1863). Był kupcem i działalność rozwijał w Szczecinie.


OW nr 12 z 15.01.1890 r.

OW nr 13 z 16.01.1890 r.

 

 

 

 

 

 

OW nr 17 z 21.01.1890 r.

 

 

 

Nagrobek Bruno – 2004

lokalizacja oryginalna

 

 

Hermann Carl Samuel
7.01.1847 – 21.09.1901

Syn Carla Wilhelma, współwłaściciel i dyrektor gazowni, kapitan kawalerii Landwehry. Powołany przez radę miejską do komisji budownictwa i wodociągów.

Ożenił się z Margarethe Pusch.


 OW nr 222 z 24.09.1901 r.
   

W 1895 roku Hermann Brand zakupił ukończoną rok wcześniej willę przy Gartenstr. 16 (później Kreidelstr. teraz Barlickiego). Po jego śmierci sprzedano ją towarzystwu Gleiwitzer Casino.[5]*

Obecnie mieści się tam przedszkole.

   

 




OW nr 222 z 24.09.1901 r.

OW nr 223 z 25.09.1901 r.

OW nr 222 z 24.09.1901 r.



OW nr 222 z 22.09.1901 r. 


   

 

 

Carl
...11.1873 – 12.12.1878

Pod podziękowaniem podpisany jest Carl Wilhelm Brand (Königl. Hüttendirector a. D.) Przypuszczam jednak – porównując daty urodzin, że mały Carl był jego wnukiem, a synem Hermanna.

 

OW nr 148 z 15.12.1878 r.

 

OW nr 149 z 17.12.1878 r.

 

 

 

Częściowa renowacja grobowca – 2004

lokalizacja oryginalna

 

 

 

Materiały źródłowe:

[1] Akta Rodzin Gliwickich – Archiwum Państwowe w Katowicach, Oddział w Gliwicach

[2] Die Gründung und Weiterenwickelung der Königshütte 18021902, Archiwum Państwowe w Katowicach, Oddział w Gliwicach

[3] Nietsche B., Historia miasta Gliwice, przekł. S.Rosenbaum, Gliwice 2011

[4] Urbaniak M.; Miejskie zakłady przemysłowe Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Gazownie; Łódź 2011

[5] Gliwice znane i nieznane VII; Muzeum w Gliwicach 2021

*sprostowanie tekstu ze str. 96 – Hermann Brand a nie Victor Brandt i nie mógł sprzedać w 1903 roku skoro zmarł w 1901

Der Oberschlesische Wanderer

Stahl und Eisen 1902

familysearch.org