I. Utrzymanie porządku na cmentarzu hutniczym jest z powodu kur ze znajdujących się na przeciwko domów bardzo utrudnione, a po części całkowicie niemożliwe. Kury wygrzebują posadzone na mogiłach kwiaty i krzewy ozdobne oraz mocno zanieczyszczają dróżki. 

II. Do przedłożenia właścicielom mieszkań przy Koloniestr. nr 9, 9a, 11, 11a 

Panu Eisenack 

Panu Weiss 

Panu Künnecke 

Panu Dolezol 

Panu Hüttner 

Panu Makiolla 

Panu Becker

Panu Lassota 

Panu Rückert 

Panu Feist 

z surowym nakazem zadbania o to, by w przyszłości kury nie mogły przechodzić na stronę cmentarza. Kury chodzące po cmentarzu będą łapane a ich właściciele zostaną ukarani mandatem. Ponadto...  ... 

   W porozumieniu ze zgromadzeniem radnych magistrat postanowił, że pochówki robotników Królewskiego Urzędu Hutniczego oraz mieszkających w pobliżu cmentarza hutniczego członków ich rodzin, są na tym cmentarzu dozwolone za opłatą 8,00 Marek za jedno miejsce, a nie jak dotąd 20,00 Marek. W przypadku zgonu takiej osoby, Królewski Urząd Hutniczy powinien wystawić rodzinie zmarłego za świadczenie, że pogrzeb ma się odbyć na cmentarzu hutniczym, po czym po uiszczeniu opłaty w wysokości 8,00 Marek, magistrat wyda zezwolenie na pochówek na tym cmentarzu. 

   Zgodnie z miejscowymi przepisami dotyczącymi korzystania z komunalnych cmentarzy wielowyznaniowych z 1 września 1894, Nr 2, ust. 3., na tzw. cmentarzu hutniczym mogą być do czasu jego ustawowego zamknięcia pochowane osoby, które były urzędnikami Urzędu Hutniczego względnie należały do ich rodzin i mieszkały w ich gospodarstwie domowym. Innych mieszkańców dzielnicy można odtąd pochować na cmentarzu hutniczym tylko po wpłaceniu do głównej kasy miejskiej kwoty 20,00 marek. 

Według informacji administracji kasy miejskiej, stolarz – modelarz Hermann Strunk z Królewskiego Urzędu Hutniczego pochował w połowie lutego tego roku swoje zmarłe dziecko na cmentarzu hutniczym. Dla wyjaśnienia kwestii, czy od wyżej wymienionego należało pobrać opłatę 20,00 Marek czy też nie, zwracamy się uprzejmie do Królewskiego Urzędu Hutniczego z pytaniem, czy stolarz – modelarz Hermann Strunk zaliczany jest do urzędników albo jest on zatrudniony jako robotnik i tym samym należy do grupy osób, które za miejsce pochówku muszą płacić 20,00 marek. 

Gliwice, 28.04.1904 

    1.) Adnotacja 

                  Królewskie zarządzenie z dnia 17.10.1822 

                  „Zamknięcie cmentarza nie pociąga za sobą zakazu pochówków na nim dla posiadaczy grobów dziedzicznych oraz grobów wykupionych” 

                  W pozostałych przypadkach można więc zabronić nowych pochówków, wzgl. można zamknąć cmentarz. 

    2.) W oryginale 

do radcy medycznego, szanownego Dr Hoppe, Gliwice 

w sprawie wypowiedzi dot. zamknięcia cmentarza. 

Administracja policji 

podp. Kluge 

----------------------------------------------------------------------------------

Gliwice, 26.05.1904 

    ......

        I. Szczególne względy zdrowotne, które mogłyby uzasadnić zamknięcie cmentarza, nie istnieją. 

       II. Zamknięcie może zostać przeprowadzone na podstawie §184 rozdz.11, cz.2 Powszechnego Prawa Krajowego z powodu przepełnienia. 

      III. Zamknięcie cmentarza z powodu wymienionego w pkt. II nie uzasadnia jednocześnie zamknięcia znajdujących się na cmentarzu grobów dziedzicznych 

(zarządzenie ministra spraw duchowych i wewnętrznych z dnia 19. lutego 1823) 

----------------------------------------------------------------------------------

V.

1.) Do Pana komisarza Bergera w sprawie stwierdzenia i przekazania informacji, ile grobów dziedzicznych wzgl. wykupionych miejsc znajduje się na cmentarzu hutniczym. Czy cmentarz jest już w całości zajęty ? 

                                                 podp. Kluge 

B.

      Pan Dyrektor Arns życzy sobie, by ta sprawa została przypisana jemu osobiście. 

      W trakcie przeglądu cmentarza stwierdziłem, że w pierwszych rzędach znajduje się jeszcze wiele grobów; nie można jednak ustalić, do kogo one należą. 

      W tylnej części cmentarza, gdzie pochówki odbywały się 60 lat temu i wcześniej, mogiły są zrównane z ziemią a także, jak już wcześniej informowano, miały miejsce liczne nowe pochówki. 

Gliwice, 9 czerwca 1904 

podp. Berger 

komisarz policji 

-----------------------------------------------------------------------------------

I. W oryginale do zwrotu 

      Wielmożnemu Panu, dyrektorowi Arns z uprzejmą prośbą o stanowisko. 

Gliwice, 11 czerwca 1904 

Administracja Policji 

w zast. 

podp. Kluge 

----------------------------------------------------------------------------------

Zarządzenie 

1.) Do załącznika należy dołączyć następującą notatkę: 

Gliwice, 14 czerwca 1904 

Oryginał do zwrotu administracji policji 

po przyjęciu do wiadomości 

   Cmentarz hutniczy, założony wkrótce po powstaniu huty, jest jedną z najstarszych instytucji naszej huty. Do dziś jako przywilej jest przez naszych robotników i urzędników traktowany fakt, że mają tam zapewnione zaciszne miejsce spoczynku w kręgu swoich bliskich. Ten piękny ...    

Zamknięcie cmentarza hutniczego nie nastąpi w dającym się przewidzieć czasie, ponieważ część miejsc jest zarezerwowanych a ponadto w niektórych grobach, gdzie pogrzeby odbyły się prawie 100 lat temu, ponownie rozpoczęto pochówki.

Gliwice , 14 kwietnia 1904 

podpisał  Berger 

komisarz policji 

-------------------------------------------------------------------------------

1.) Pogląd Pana komisarza pol. Bergera jest błędny 

2.) Ta kwestia jest zresztą sprawą dla policji i jako taka powinna być oddana do P II 

Gliwice, 21 kwietnia 1904 

D.M. 

podpisał Miethe 

-------------------------------------------------------------------------------

V. 

Razem ze sprawozdaniem z poprzedniej strony oddać z powrotem niezwłocznie po załatwieniu. 

Gliwice, 16 kwietnia 1904 

Administracja policji 

podpisał Kluge 

------------------------------------------------------------------------------

Do oddania do P. I 

Gliwice, 23 kwietnia 1904 

podpisał Kluge 

Ani w biurze I, ani biurze 0 nie znajdują się żadne dokumenty "dotyczące cmentarza hutniczego" . 

podpisał Madaisky 

   Na odnalezionym na cmentarzu hutniczym grobie 

A.F. Holtzhausena należy umieścić prostą tablicę z żeliwa 

z następującym napisem: 

tu spoczywa August Friedrich Holtzhausen 

Królewski Inspektor Maszynowy 

ur. 4 marca 1768 w Ellrich a. Harz 

zm. 1 grudnia 1827 w Gliwicach 

Powstałymi kosztami należy obciążyć wyłącznie hrabiowską Fundację Einsiedla 

dla kasy do wiadomości 

Do zwrotu             

po czterech tygodniach

Referent: Pan asesor górniczy 

Pismo I.Nr 3324 dot. wykonania tablicy nagrobkowej dla inspektora maszynowego Augusta Holtzhausena, które 25. kwietnia miało zostać ponownie przedłożone, jest jeszcze nie załatwione. 

Pismo to, z czterotygodniowym okresem na załatwienie, było od 28. marca w obiegu w ??? (G.,Gl., Pow. u Fes. Ks.) i obecnie znajduje się w ??? (P.-F.)

Gliwice 25. kwietnia 1912 

Registratura 

Ukończenie tablicy 

nastąpi w sobotę 4. maja  

Do dyrektora Królewskiego .... Maszyn 

Pan Prof. Dr. Förster, .... 

Gliwice, dn. 18..... 

Szanowny Panie Dyrektorze 

Dot. uprzejmego pisma z dnia 8. tego miesiąca 

   Przed paroma laty przewodniczący miejscowego Okręgu Związku Niemieckich Inżynierów, Pan .... Mueller, usiłował odnaleźć grób Holtzhausena na naszym ...., i wierzy, że dzięki .... miejsce tego grobu zlokalizował. 

.   ... naturalnie chronimy miejsce pochówku i docierające do Pana pogłoski, że jest ono w jakiekolwiek sposób zagrożone, są niezgodne z prawdą. 

   Jeśli Związek Niemieckich Inżynierów lub jakikolwiek inny zainteresowany chciałby to miejsce pochówku , które obecnie pozbawione jest jakiegokolwiek pomnika, w sposób godny urządzić i oznakować, to będę to przedsięwzięcie wspierał. 

   Na koniec pozwolę sobie jeszcze zwrócić uwagę na to, że cmentarz hutniczy jest całkowicie w posiadaniu miejscowej państwowej huty i pastor Schmidt nie ma z jego administracją nic wspólnego. 

Z poważaniem 

oddany 

Arns

Gliwice 22. marca 1913

   Muzykowi Mich. Siekierka udziela się niniejszym zgody na pochowanie na naszym cmentarzu hutniczym, jego syna Waltera Siekierka, zmarłego w wieku 10 lat w dniu 22. bież. miesiąca. Siekierka należy do tych robotników, którzy mieszkają w pobliżu cmentarza hutniczego i na tej podstawie za zezwolenie na w.w. pogrzeb zobowiązani są do wpłaty do kasy miejskiej kwoty 8,00 Marek (porówn. pismo magistratu gliwickiego z 6.czerwca 1907 – I  2744). 

Branżowa Kasa Wypadkowa Ogrodnictwa 

Kassel, 6 grudnia 1913 

Do Królewskiego Urzędu Hutniczego 

w Gliwicach / Górny Śląsk 

Na pismo z 14.11. Jo./Nr. I 7964-A 

Zgodnie z przepisami Kodeksu Ubezpieczeń Rzeszy obowiązkowemu ubezpieczeniu podlegają nie tylko prace ogrodniczo-porządkowe na cmentarzach, ale całość robót związanych z funkcjonowaniem cmentarza, tzn. równie ż kopanie i zasypywanie grobów, transport i opuszczanie zmarłych do grobu, utrzymanie grobów w porządku etc. Według uchwały Rady Federalnej z 10 października 1912 r., w wyniku której utworzono naszą Kasę, cmentarze należą do naszej branży, chyba że w wyjątkowych przypadkach pracownicy są ubezpieczeni w ramach Branżowej Kasy Wypadkowej Rolnictwa lub Kasy Wypadkowej Branży Przemysłowej. Według wypełnionej przez Państwa ankiety na temat cmentarza hutniczego w Gliwicach przy Koloniestrasse, wykopywanie i zasypywanie grobów jak równie ż opuszczanie zmarłych do grobów jest wykonywane przez pracowników huty, którzy ubezpieczeni są w Śląskiej Kasie Wypadkowej Żelaza i Stali. Stąd też zwrócimy się do tej organizacji z zapytaniem, czy swoim ubezpieczeniem objęty zostanie również cmentarz. Państwa prośby ... 

Śląska Kasa Wypadkowa 

Żelaza i Stali 

Wrocław, 12 grudnia 1913 

                           Do

Królewskiego Urzędu Hutniczego 

w        

Gliwicach 

Branżowa Kasa Wypadkowa Ogrodnictwa zwróciła się do nas w sprawie należącego do Państwa cmentarza hutniczego. 

W związku z tym uprzejmie zapytujemy, czy cmentarz ten jest wyłącznie lub w przeważającej części zakładową jednostką organizacyjną i przeznaczony jest na pochówki pracowników huty i ich rodzin, a pobierane opłaty nie przekraczają kosztów własnych, czy też chodzi o cmentarz publiczny, gdzie zarówno pracownicy huty jak i obcy chowani są za ogólnie przyjęte stawki. 

Gliwice, 13. grudnia 19?? 

Dot. pisma z dnia 12. bieżącego miesiąca. 

Sygn. II 2239 

Nasz cmentarz hutniczy znajduje się bezpośrednio obok huty i jest naszą własnością. Cmentarz ten jest jedynie instytucją zakładową i służy naszym robotnikom, urzędnikom, jak i członkom ich rodzin, jako ostatnie miejsce spoczynku. Opłata za pogrzeb nie jest pobierana. Krewni zmarłego muszą zapłacić za wykopanie i zakopanie grobu, co wykonywane jest przez naszych pracowników. 

Zapewnionego prawa do pochówku na cmentarzu hutniczym nie ma nikt, a wprost przeciwnie, w każdym indywidualnym przypadku konieczne jest uzyskanie pozwolenia. Osoby niezwiązane z hutą na cmentarzu hutniczym nie są chowane, ponieważ nie mamy tu do czynienia z cmentarzem komunalnym, a jedynie z jednostką organizacyjną huty. 

Urząd Hutniczy 

Arns