Cmentarz Hutniczy w Gliwicach / Der Hüttenfriedhof in Gleiwitz

Biografie pochowanych osób / Biografien

 

 

Familie Wawerda

 

 

  Cmentarz Hutniczy
pochówek potwierdzony

Johann  1796 15.08.1854

Reinhold  6.02.1840 26.07.1871

Ernst  23.06.1871 9.09.1908

Friedrich  29.09.1867 18.09.1871

 

 

Reinhold  (6.02.1840 – 26.07.1871)


 Reinhold Wawerda

Anna Wawerda geb. Hoinkiss 

fotografie w albumie zdjęć Wilhelma Beermanna znajdującym się w zbiorach Muzeum w Gliwicach

   

Zimmermeister (mistrz stolarski) Reinhold Wawerda urodził się jako syn formierza Johanna (1796 – 15.08.1854 OW nr 34 z 22.08.1854 r.) i jego żony Rosalie z domu Wuttke (1802 – 5.03.1861 OW nr 11 z 12.03.1861 r.).




Acta des Gemeinde-Vorstandes der Stadt December 1852 sygn. 15/1 94 Archiwum Państwowe w Katowicach, Oddział w Gliwicach
   

Miał dziewięcioro rodzeństwa:

Friedrich Wilhelm 22.02.1825 [3] – 14.05.1856 (OW nr 21 z 20.05.1856 r.) Zimmermeister

Gustav Heinrich 10.12.1826 [3] – 14.09.1852 (OW nr 38 z 21.09.1852 r.) Candidat w gimnazjum, wg [4] katolik

Ottilie Blandine 7.11.1828 (OW nr 35 z 25.11.1828 r.) – 8.11.1846 (OW nr 47 z 17.11.1846 r.)

Emma Wilhelmine 11.02.1833 (OW nr 9 z 26.02.1833 r.) – 20.06.1855 (OW nr 26 z 26.06.1855 r.)

Berta Auguste ur. 28.09.1835 [3], mąż – asystent hutniczy Albert Wilking, ślub 6 stycznia 1864 r.  (OW nr 4 z 26.01.1864 r.)

Robert Otto 14.01.1838 (OW nr 5 z 29.01.1838 r.) – 27.01.1839 (OW nr 5 z 4.02.1839 r.)

Reinhold Wilhelm 6.02.1840 (OW nr 10 z 2.03.1840 r.) – 26.07.1871 (KP Zabrze-Biskupice akt 301) 

Marie Rosalie 5.02.1842 (OW nr 8 z 22.02.1842 r.) – 1.10.1873 (OW nr 118 z 7.10.1873 r.), mąż – królewski faktor hutniczy Alexander Kolodzie

Ottomar Johann  ur. 1.06.1844 (OW nr 26 z 17.06.1844 r.)

Mathilde Amalie Rosalie  14.10.1848 (OW nr 47 z 24.10.1848 r.) – 1.11.1848 (OW nr 49 z 7.11.1848 r.)

   

23 kwietnia 1865 roku (KPev Ratibor akt 1) Reinhold ożenił się z Anną Pauline Wilhelmine Hoinkiss (ur. 6.10.1844 [3]), córką Carla i Sophie Höwinghof. Zamieszkali w Zabrzu-Biskupicach na osiedlu Borsiga (Borsigwerk). Reinhold zmarł młodo, 26 lipca 1871 roku.

   
 Kanalstrasse


Neues Adress- und Geschäfts-Handbuch von Gleiwitz und der Ortschaft Richtersdorf 1905
 ul. Franciszkańska 11 rok 1988
 
   
 
Übersichts- Plan der Stadt Gleiwitz nach dem Zustande im Jahre 1895
Archiwum Państwowe w Katowicach, Oddział w Gliwicach
 
Plan der Stadt Gleiwitz 1908
Archiwum Państwowe w Katowicach, Oddział w Gliwicach
   

Zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego rejonu Kanalstr., przystąpiono do wywłaszczeń za odszkodowaniem części niektórych nieruchomości, m.in. należących do rodziny Wawerda.


 OW nr 26 z 12.08.1895 r. 

   
Rok 1935 – widoczny dom z naczółkowym dachem pomiędzy dwoma wyższymi kamienicami.

foto: F.Sobotta – przeźrocze w archiwum parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa (franciszkanie)
   

Najwyraźniej jednak działki scalono, nic na nich nie wybudowano, a dom Wawerdów został po 1988 roku zburzony.

 

 
geoportal.gov.pl
   

 Mimo, że Reinhold zmarł zaledwie sześć lat po ślubie, państwo Wawerda zdążyli mieć sześcioro dzieci:

   

Martha Rosalie Sophie 17.05.1865 (KP WS akt 191)  – 15.09.1893 (OW nr 216 z 19.09.1893 r.) – mąż Ober-Ingenieur Paul Műller, pierwszy konstruktor Huty w 1887 roku. [2]

Emma Emilie Anna ur. 11.08.1866 KP WS akt 348 mąż Hugo Dowerg – ślub 7.11.1885 (OW nr 259 z 10.11.1885 r.)  mieli trzech synów i dwie córki.

Friedrich  29.09.1867 – 18.09.1871 (OW nr 114 z 26.09.1871 r.) – podczas prac na Cmentarzu Hutniczym, znaleźliśmy jego tablicę nagrobną

Margarethe Maria Clara ur. 2.12.1868 (KP Zabrze-Biskupice akt 348) – mąż inżynier Bernhard Emil Gustav Goercke, ślub 12.04.1890 (OW nr 86 z 15.04.1890 r.

Clara Marie (Emerentiana?) ur. 23.02.1870 [3] – mąż Ober-Ingenieur Paul Műller (ożenił się po śmierci pierwszej żony z jej siostrą) „Aufgebote“ 26.01.1895 (OW nr 25 z 30.01.1895 r.)

Ernst (23.06.1871 [3] 9.09.1908) – w nekrologu podpisane jest wyłącznie rodzeństwo, więc prawdopodobnie się nie ożenił. 

   

Jeśli dobrze zrozumiałam zamieszczony poniżej tekst, to był inspektorem / dyrektorem na kopalni Luiza w Zabrzu i kiedy powołano go do Borsigwerk (tego nie rozumiem, bo to nazwa osiedla a nie zakładu) w cechowni szybu Krug na Polu Zachód odbyła się szumna uroczystość, przybyli wszyscy ważni urzędnicy, dyrektor chwalił a orkiestra kopalni przygrywała.

   

OW nr 200 z 31.08.1908 r.

https://historia-zabrza.pl/trzy-szyby-carnall-kop-krolowa-luiza-ok-1900-r-na-pocztowce/

 

Przy ulicy Wolności 410 stały niegdyś trzy szyby. Patrząc od strony wschodniej, szyby od lewej strony nazywały się Krug, Schönaich i Carnall. Szyb Krug zasypano już w 1938 roku. Ten sam los spotkał w 1968 roku szyb Schönaich.

   

Mógł zrobić karierę, ale wygląda na to, że miał słabe nerwy, bo kilka dni po tej uroczystości popełnił samobójstwo.


Chemiker-Zeitung, Tom 32/1908, str. 893


Kurier Śląski nr 212 z 13.09.1908 r.


OW nr 209 z 10.09.1908 r.
 
OW nr 211 z 18.09.1908 r.
   
 
OW nr 211 z 18.09.1908 r. 
 
OW nr 211 z 18.09.1908 r. 

 

   

Nagrobek Friedricha Wawerdy

 

 

Znalazłam również notatki o innych osobach o nazwisku Wawerda, ale nie potrafię ich powiązać z opisaną powyżej rodziną (na razie).  

 
OW nr 50 z 28.11.1843 r

OW nr 11 z 16.03.1858 r.
ślub z Friedrichem Wuttke 31.01.1827 [3]
 

 

 

Materiały źródłowe:

[1] Akta Rodzin Gliwickich – Archiwum Państwowe w Katowicach, Oddział w Gliwicach

[2] B.Nietsche, Historia miasta Gliwice, przekł. S.Rosenbaum, Gliwice 2011

[3] familysearch.org

[4] Nieberding C.; Geschichte der Gründung und Entwickelung des Gymnasiums zu Gleiwitz: zur Feier des fünfzigjährigen Bestehens der Anstalt; Gleiwitz 1866

Chemiker-Zeitung, Tom 32/1908, str. 893

geneteka.genealodzy.pl

siliusradicum.pl