Cmentarz Hutniczy w Gliwicach / Der Hüttenfriedhof in Gleiwitz

Biografie pochowanych osób / Biografien

 

 

Familie Dowerg

 

 

  Cmentarz Hutniczy
pochówek potwierdzony

Albert  ...04.1829 – 24.01.1903

Aurelie  2.10.1836 – 5.01.1890

Paul  15.01.1866 – 31.03.1918

Hugo  27.08.1858 – 28.06.1938

 

 

Albert  (...04.1829 – 24.01.1903)

 
fotografia otrzymana od rodziny
   

Zaczynał jako nauczyciel w szkole hutniczej, później założył fabrykę wyrobów z drutu.

   

8 listopada 1854 roku (OW nr 46 z 14.11.1854 r.) ożenił się z Aurelią Lablack (2.10.1836 – 5.01.1890).

Mieli czworo dzieci:

Arthur Oswald Rudolph – ur. 27.04.1856 (OW nr 24 z 10.06.1856 r.)
Alma Clara Valeska – ur. 25.08.1857 (
OW nr 38 z 22.09.1857 r.)
Hugo Emil Wilhelm – ur. 27.08.1858 (
OW nr 38 z 21.09.1858 r.)
Paul Ernst Wilhelm – ur. 15.01.1866 (
OW nr 6 z 6.02.1866 r.)

 

Ponieważ w nekrologu jako bliscy podpisani są tylko synowie Hugo i Paul, najprawodopodobniej Arthur i Alma zmarli przed rokiem 1903.

 

 

 

 


OW nr 5 z 7.01.1890 r. 
   
 
   
 


adres 1905
 
   

Albert Dowerg zorganizował też przy fabryce kursy wyplatania z drutu.

   

[swobodne tłumaczenie i skrót tekstu zamieszczonego w Der Oberschlesiche Wanderer oryginał p.obok]

 

Początkowo uczył w szkole Odlewni Żeliwa, po włączeniu dzielnicy Eisengiesserei do gminy zrezygnował z tego stanowiska i założył w Zabrzu fabrykę wyrobów żelaznych i drucianych. Wkrótce potem przeniósł fabrykę (Eisen- und Drahtfabrik – Bahnhofstr. 29) do Gliwic i znacznie ją rozwinął.

Mimo, że prowadzenie firmy zajmowało mu wiele czasu, znalazł go również, aby z równym entuzjazmem poświęcić się sprawom publicznym miasta oraz parafii ewangelickiej – od 1874 roku zasiadał w radzie parafii (był również członkiem kuratorium Waisenhaus). Był powszechnie lubiany za swoją uczciwość i poczucie humoru. W połączeniu ze zdolnościami pedagogicznymi i biznesowymi rysuje to obraz szczególnie wartościowej postaci.

Jego różnorodne doświadczenia, a przede wszystkim sumienna i pracowita praca zaowocowały szczególnie po tym, jak w 1881 roku został wybrany na honorowe stanowisko radnego miejskiego. Zaledwie osiem dni przed śmiercią wziął udział w posiedzeniu rady miasta, gdzie poprowadził wybory zarządu na przewodniczącego.

   

OW nr 19 z 24.01.1903 r.

OW nr 20 z 25.01.1903 r. 
   
 
OW nr 20 z 25.01.1903 r. 

OW nr 20 z 25.01.1903 r. 
   
 
OW nr 20 z 25.01.1903 r. 
   


Paul  (15.01.1866 – 31.03.1918)

 
fotografia otrzymana od rodziny
   

Współwłaściciel, a potem właściciel fabryki A.Dowerg u. Sohn, radny miejski.

   

Ożenił się z Else geb. Hoinkiss (26.01.1882 – 31.03.1956)

Na podstawie książki adresowej z 1924 roku wnioskuję, że mieli córki Else i Käthe (co najmniej).


adres 1924
   
   
   
   
   

Wnuczka (druga z prawej-) i prawnuczka (druga z lewej strony) Paula Dowerga. (2013)
   

 

 

 Nagrobek symboliczny – 2008, 2013
 

 

Hugo  (27.08.1858 – 28.06.1938)

 
   
 
Stahl und Eisen 31/1938
   

Hugo Dowerg, syn Alberta i Aurelii Lablack, urodził się 27 sierpnia 1858 w Gliwicach. Po ukończeniu gimnazjum w Gliwicach i praktyce w kilku hutach i odlewniach na Górnym Śląsku, studiował od 1880 roku hutnictwo żelaza na Politechnice i Akademii Górniczej w Berlinie u profesora Hermanna Weddinga. Studia ukończył w 1883 roku uzyskując dyplom inżyniera metalurgii, a następnie odbył służbę wojskową.

Po zakończeniu służby rozpoczął pracę jako inżynier operacyjny w Oberschlesische Eisenbahnbedarfs AG w Friedenshütte w 1884 r., gdzie w 1893 r. awansował na kierownika operacyjnego, a następnie na inspektora hutnictwa (dyrektora operacyjnego). W tym samym roku baron Carl Ferdinand von Stumm-Halberg sprowadził go na stanowisko dyrektora technicznego w Dillinger Hüttenwerke AG w okręgu Saary, skąd w 1899 roku Dowerg przeniósł się do Lorraine Hüttenverein Aumetz-Friede w Kneuttlingen w Lotaryngii. Tam, jako dyrektor generalny i prezes zarządu, kierował rozbudową obiektów fabrycznych i między innymi jako jeden z pierwszych zastosował dmuchawy gazu wielkopiecowego do dostarczania nadmuchu do wielkich pieców, którą to technologię sam opracował i zrealizował mimo początkowych trudności. W tej firmie pracował do przejścia na emeryturę w 1910 roku ze względów zdrowotnych.

Lata wojenne I wojny światowej spędził jako naczelnik wydziału w Ministerstwie Wojny w Düsseldorfie oraz jako konsultant ds. przemysłu wojennego w Münster. Po wojnie, w latach 1919/1920 pełnił funkcję biegłego w „Komisji do oceny szkód poniesionych przez niemieckie firmy w wyniku wywłaszczenia przez Francję hut i kopalń w Lotaryngii”. W 1921 roku został powołany przez Ministra Odbudowy Rzeszy jako ekspert niemieckiego przemysłu żelaznego i stalowego w negocjacjach paryskich z Komisją odszkodowawczą rządów alianckich. Na tym samym stanowisku Dowerg brał także udział w wznowionych negocjacjach w sprawie dostaw niemieckich w Paryżu w latach 1922 i 1925.

W czasie swojej działalności w kilku niemieckich kompaniach żelaznych Dowerg działał także przed I wojną światową w Związku Niemieckich hutników żelaza, gdzie przez wiele lat zasiadał w zarządzie, a także pełnił funkcję drugiego przewodniczącego od 1909 do 1910 roku. Był także prezesem oddziału VDEh Eisenhütte Südwest od 1908 do 1910. Zasiadał także w radach doradczych i radach nadzorczych kilku zachodnioniemieckich spółek, m.in. AG J. Pohlig w Kolonii, Trierer Walzwerk w Trewirze, Westfälische Stahlwerke w Bochum oraz Westfälische Metallwerke Goercke&Cie w Witten.

   

Jeszcze w Gliwicach ożenił się Emmą Emilie Anną Wawerda (ur. 11.08.1866 KP WS akt 348 ). Ślub miał miejsce 7 listopada 1885 roku (OW nr 259 z 10.11.1885 r.). Mieszkali w Düsseldorfie, Lűgplatz 3. Mieli dwie córki i trzech synów, z których dwóch poległo w I wojnie światowej, w 1915 roku. W 1937 roku Dowerg przeprowadził się z Düsseldorfu do Korntal koło Stuttgartu, aby zamieszkać z zamężną córką. Zmarł 28 czerwca 1938 w wieku prawie 80 lat na zapalenie płuc.

   
 

 

 Pochowany w Stuttgart (Korntal)
 

    

Materiały źródłowe:

materiały otrzymane od rodziny

Archiwum Państwowe w Gliwicach, Akta rodzin gliwickich

Stahl und Eisen 31/1938

Württembergische Biographien 2 (2011), 42–43; opr. Ralf Banken

Neues Adress- und Geschäfts-Handbuch von Gleiwitz und der Ortschaft Richtersdorf 1905

Amtl. Adressbuch der Stadt Gleiwitz und der Städte Peiskretscham, Tost und Kieferstädtel, der Gemeinde Sosnitza sowie der Gemeinden des Kreises Tost-Gleiwitz 1924